Mae Ystâd y Gnoll ar ochr ddwyreiniol canol tref Castell-nedd yn ne-orllewin Cymru.
Yn codi uwchben canol tref Castell-nedd, mae tir parc wedi'i dirlunio yn gorwedd yn y lleoliad gwledig gwreiddiol sy'n adnabyddus am ei harddwch darluniadwy. Ar un adeg, roedd tir yr ystâd unwaith yn gwasanaethu Plas y Gnoll, a gafodd ei ddymchwel yn anffodus ym 1957. Cyngor Bwrdeistref Sirol Castell-nedd Port Talbot sydd bellach yn berchen ar y tir ac yn ei reoli. Mae Ystâd y Gnoll bellach yn brif atyniad i bobl leol ac ymwelwyr.
Mae tirlun y Gnoll yn cynnwys cyfuniad o nodweddion diwydiannol ac addurniadol. Gwnaed gwaith tirlunio yn ystod y ddeunawfed ganrif mewn sawl cam, gan gynnwys y 'cynllun trawsnewid' cynnar eithriadol gan Thomas Greening, yn arddull Stephen Switzer, gydag elfennau ffurfiol ac anffurfiol, gan gynnwys rhaeadr ffurfiol a gafodd ei hadnewyddu yn 2010.
Mae camau tirlunio diweddarach yn cynnwys rhaeadr anffurfiol ragorol y 1740au yng Nghoed y Tŷ Mwsogl, a ffoleddau diweddarach o'r ddeunawfed ganrif sy'n cynnwys groto creigiog gyferbyn â'r cwrs dŵr. Mae'r Tŵr Iorwg, fodd bynnag, yn rhan amlwg ac adnabyddus o'r tirlun ym mlaenau isaf Cwm Nedd, er bod cragen y tŵr bellach yn dirywio'n sylweddol.
Er bod cymeriad hanesyddol y parc wedi dirywio oherwydd dymchwel y plas a cholli planhigion, mae llawer o elfennau strwythurol yn parhau i fodoli oherwydd eu bod wedi'u hadnewyddu neu eu hailadeiladu.